Waarom moeten mannelijke familieleden zich kaalscheren bij het overlijden?
Vaak wordt bij overlijdens gezegd dat met name de broers, zoons en kleinzoons van de overledene zich moeten kaalscheren wanneer een persoon is overleden. Dit is een traditioneel gebruik en vanuit de geschriften niet verplicht.
Het kaalscheren van het hoofd staat in het hindoeïsme symbool voor onthechting, met name onthechting van het materiële leven en het volgen van waarden als minimalisme en leven volgens pure dharma. Dit zijn tevens de normen en waarden die bij overlijdens worden gevolgd. In vroegere tijden was het kaalgeschoren hoofd een teken van rouw waardoor voor anderen duidelijk was dat er (tijdelijk) bepaalde regels werden gevolgd met betrekking tot reinheid, eenvoud en rituelen. De buren en gemeenschap konden daar dan rekening mee houden en eventueel ondersteuning bieden met koken, boodschappen doen e.d.
Ik weet dat vaak wordt gezegd dat het verplicht is dat naaste mannelijke familieleden hun hoofd kaalscheren wanneer iemand is overleden. Echter heb ik hier in de geschriften geen aanwijzing voor gevonden. Als je kijkt naar de verhalen over voorbeeldfiguren als het om dharma gaat, zoals de Mahabharata en Ramayana, dan zien we dat zelfs de vrome Pandava’s en goddelijke gedaante Shri Rama en zijn broers hun hoofd niet kaalschoren wanneer hun dierbaren overleden. De Pandava’s verloren vele naaste familieleden tijdens de slag van Kurukshetra en Shri Rama en zijn broers verloren hun geliefde vader, koning Dasharatha. Desondanks lees je nergens dat zij hun hoofd hebben kaalgeschoren. In de vele verhalen over voorbeeldfiguren lees je eerder over lange haren dan over kaalgeschoren hoofden. Dit zien we ook terug in de afbeeldingen die op basis van beschrijvingen uit de geschriften zijn gemaakt.
We kunnen erover van gedachten wisselen en discussiëren dat dit wellicht was omdat zij koninklijke figuren waren en kaalscheren niet paste bij hun functie. Echter kunnen we dat uiteraard ook zeggen over onszelf in de huidige maatschappij, waarin een kaalgeschoren hoofd vaak als niet representatief wordt beschouwd. Bovendien is het belangrijk om kennis altijd met logica te benaderen en hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden. De rode draad is het rouwproces en dat men zich houdt aan de richtlijnen van een sattvisch (zo rein mogelijk) leven. Een sattvisch leven ondersteunt namelijk het rouwproces en helpt de persoon met zijn gevoelens en emoties om te gaan en deze niet de overhand te laten nemen. Op deze manier kan de persoon op een gezonde manier rouwen. Hierbij gaat het om gezonde en zuivere voeding, aandacht in het hier & nu en concentreren op de zaken die ècht belangrijk zijn. Dat kun je doen door minimalisme en eenvoudig leven. Het hoofd kaalscheren hoeft hier niet per se onderdeel van te zijn.
Kunt u mij aangeven waar in de authentieke geschriften sprake is van het begrip hindoeïsme.En hoe oud is hindoeïsme.
“Hindoeïsme” is geen term uit de geschriften. In de authentieke geschriften wordt gesproken van “dharma” en enkele, minder bekende, geschriften beschrijven het woord “hindu” als een volger van ware dharma. Hoe oud het hindoeïsme is, is niet precies bekend. Volgens wetenschappers zou het zo’n 5000 jaar geleden zijn ontstaan. Dharma is volgens de geschriften echter “sanatana” (eeuwig), wat aanduidt dat het geen begin en geen einde kent.
Gaat het iemand die familie is of iemand die op kaam kirja zit ? , hier ken wel verschil dat je haren moet scheren voor de rituelen , voor reinheid.
Beide. Als je kijkt naar de vedische tijden, dan waren juist lange haren gebruikelijk. Haren werden niet geknipt of geschoren, tenzij er sprake was van een mundan sanskaar, upanayana sanskaar, de eerste baardgroei van een jongen of een strikte sadhak die de energie in zijn hoofd niet kan kanaliseren en daarom zijn hoofd op bepaalde tithi’s kaalscheert om de energie weer in goede banen te leiden.
Het scheren van haren heeft niet te maken met reinheid (anders zou je alle haar van je lichaam moeten verwijderen en dan zouden al onze rishi’s, Devi’s en Deva’s ook kaal moeten zijn, lijkt mij). In geval van een gemiddelde mens is het een symbool van met onthechting en in geval van een sadhak is het meestal in verband met inititatie of kundalini-energie.