Gita Jayanti

Gita jayanti [Gītā jayantī] betekent letterlijk geboortedag van het lied. Het woord “Gita” duidt hierin op de Bhagavad Gita [Bhagavad Gītā]. Het is de dag dat de Bhagavad Gita werd bezongen.

Tithi

maargashirsha shukla ekaadashi [mārgaśīrṣa śukla ekādaśī]

Achtergrond

De Bhagavad Gita (letterlijk: het lied van het Goddelijke) is een onderdeel van de Mahabharata dat als een gezaghebbend geschrift wordt gezien, omdat het de dharmische kennis op toegankelijke wijze samenvat en tot de mens brengt. De Bhagavad Gita wordt ook wel “Gitopanishad” [Gītopaniṣad] genoemd, waarmee wordt aangegeven dat de Bhagavad Gita net zo autoritair is als de Upanishads en daarmee essentiële Vedische kennis behandelt. De Bhagavad Gita is een dialoog tussen Krishna [Kṛṣṇa] (de Goddelijke neerdaling) en Arjuna (de mens in nood). In dit dialoog komen verschillende aspecten van dharma en yoga aan bod die de mens concrete handvatten biedt om bewust te leven en zich te verbinden met het Goddelijke.

De Bhagavad Gita is het lied van Bhagavad (de Allerhoogste) dat vlak voor de strijd van Kurukshetra [Kurukṣetra] werd voorgedragen door Krishna [Śrī Kṛṣṇa] aan zijn toegewijde en vriend Arjuna. Hiermee is het een onderdeel van de Mahabharata [Mahābhārata]. De Bhagavad Gita wordt vaak gezien als de essentie van de Veda’s en beschrijft als het ware de basiskennis van het Hindoeïsme. Onder andere de volgende onderwerpen komen aan bod: De drie bouwstenen van dharma (gyaana [jñāna] yoga, karma yoga en bhakti yoga) en daarmee de weg naar moksha [mokṣa], het godsbeeld, de stoffelijke natuur en het “kastenstelsel“.

Rituelen

Op de dag van Gita jayanti worden vaak satsangs [satsaṅga] gehouden waarin (interactieve) lezingen worden gehouden van de Bhagavad Gita. Er worden dan verzen gelezen waarbij wordt ingegaan op het gedachtengoed achter deze. Op deze dag staat ook de verering van Krishna centraal. Dit vereren kan gepaard gaan met vasten. Vasten is een manier om onthechting en onthouding te beoefenen. We passen ons eetpatroon tijdelijk aan door ons te beperken tot voedsel dat reiner is en dus een gunstigere werking heeft op onze geest. Sommige mensen beperken zich zelfs tot puur water en fruit of eten zelfs helemaal niets.

Als rituelen offeren de meeste mensen zuivere spijzen en bloemen. Bij het offeren reciteren we zijn mantra herhaaldelijk. De meest gebruikte mantra hierbij is “aum namo bhagavate vaasudevaaya” [ॐ namo bhagavate vāsudevāya]. We vereren Krishna middels puja [pūjā] en/of havana. Soms wordt ook de eigen japa mala [japa mālā] om of op het beeld van Krishna geplaatst voordat we Hem vereren of raken we het beeld even aan met de japa mala nadat we Krishna middels het beeld hebben vereerd. Vervolgens doen we mantra jaapa [mantra jāpa] met de mala met meestal één van de zojuist genoemde mantra’s.

In de meeste mandirs wordt Gita jayanti niet gevierd.