Pitra Paksha
Pitra paksha [Pitra pakṣa] is een periode gewijd aan pitra’s (onbelichaamde zielen, ook wel vertaald als voorouderen) waarin we tijd vrijmaken om hen te vereren en offers tot hen te brengen. Zo ontvangen we hun zegen.
Tithi
ashvina krishna paksha [aśvina kṛṣṇa]
Achtergrond
Pitra paksha is een periode waarin er speciale aandacht is voor onze pitra’s (voorouders). Volgens de hindoegeschriften heeft ieder mens drie rina’s [riṇa] (“schulden”), namelijk naar de Deva’s, rishi’s [ṛṣi] en pitra’s. De Deva’s hebben ons gecreëerd en houden ons en het universum in stand. De rishi’s hebben ons voorzien van (goddelijke) kennis, waardoor wij in staat zijn onszelf te ontwikkelen en een stevig fundament te vormen voor onze handelingen (karma). Onze pitra’s hebben zorg gedragen voor al het nodige materiële, zodat wij worden voorzien in onze primaire levensbehoeften. Deze drie groepen vormen daarom onze roots en volgens de voorschriften dienen wij hen eigenlijk zelfs dagelijks te bedanken en vereren of dienen. Maar er zijn ook speciale dagen en/of periodes waarin één van deze drie groepen centraal staat. Zo staan tijdens de pitra paksha de pitra’s centraal.
In de Mahabharata [Mahābhārata] lezen we dat toen Karna [Karṇa] overleed tijdens de strijd van Kurukshetra [Kurukṣetra], zijn ziel naar de hemelen ging en daar kreeg hij goud en juwelen als voedsel. Karna wilde echter gewoon voedsel om te eten en vroeg Indra de reden waarom hij goud als voedsel kreeg. Indra vertelde Karna dat hij zijn leven lang goud heeft gedoneerd, maar nooit voedsel had gedoneerd aan zijn voorouderen; hij was zijn plicht naar zijn voorvaderen niet nagekomen. Karna zei hierop dat hij niet wist wie zijn voorouderen waren en dat hij daarom nooit iets in hun naam heeft geofferd of geschonken. Door zijn deugden kreeg Karna de kans om 15 dagen lang naar aarde te gaan om daar zijn plicht naar zijn voorouderen te verrichten. Deze periode staat vandaag de dag bekend als pitra paksha.
Vaak wordt er gezegd – ook door pandits [paṇḍita] – dat tijdens de pitra paksha geen rituelen mogen worden verricht, omdat de pitra’s (een deel van) de offers zouden stelen, waardoor de offers bij hen terechtkomen in plaats van bij de goddelijke gedaantes en dat zou ongeluk brengen. Dit is echter niet waar. De pitra paksha is een periode die erg gunstig is voor gedetailleerde ceremonies voor de pitra’s, onbelichaamde zielen waaronder ook voorouders. Alleen de offers voor de pitra’s komen bij de pitra’s terecht. Dat de pitra’s andere offers zouden stelen, is onjuist en mijn inziens ook een belediging van onze voorouders. We maken ze zo immers uit voor dief. Waarom zouden zij offers stelen van de Godheden die zij zelf vereerden toen ze op aarde leefden?
Kortom, dat is een fabeltje, net als dat als we eenmaal pitra puja [pūjā] doen tijdens pitra paksha we dit elk jaar zouden moeten doen, omdat het anders ongeluk zou brengen. Alleen als we een eed afleggen dat we dit zullen doen, kan het onheil veroorzaken als deze niet wordt nageleefd.
Rituelen m.b.t. sanskaars [saṃskāra] worden overigens wél afgeraden. De pitra paksha valt namelijk in de donkere helft van de maand. In deze periode worden alle rituelen afgeraden die te maken hebben met sanskaars en andere rituelen voor speciale mijlpalen en doeleinden, zoals het huwelijk, de janew sanskaar, het binnentreden van een nieuw huis, het starten van een eigen onderneming, het doen van grote investeringen, het aangaan van nieuwe contracten en dergelijke.
Rituelen
We kunnen bijvoorbeeld tarpana-rituelen [tarpaṇa] verrichten of in naam van onze voorouders eten & drinken en/of basismiddelen uitdelen aan hulpbehoevenden (daklozen, wezen, dieren, anderen in een opvang?).
Hoe kan de voorouder de offers tot zich nemen? Bij zijn dood zijn er toch puja’s gedaan om hem los te maken van zijn band met de wereld?
Hallo Priya, bij de pitra puja worden de pitra’s aangeroepen voordat de offers worden gebracht, net als het Goddelijke dat wordt aangeroepen voordat er puja tot Hen wordt verricht.
Bij de overlijdensrituelen wordt de reis van de ziel naar een andere ‘dimensie’ begeleid, maar pitra’s zijn altijd nog in staat terug te keren op aarde wanneer zij worden aangeroepen.
Dusdat
Waarom zou je de zegens van je overleden voorouders nodig hebben? Zegens van het goddelijke zou toch voldoende moeten zijn .Zijn de voorouders niet verder gegaan. Bijvoorbeeld ze zijn opnieuw geboren, in een ander lichaam. Hoe kunnen ze als ziel weer terug komen?
Hallo Devi, volgens het Hindoeïsme heeft ieder mens drie rina’s, “schulden” of algemene verplichtingen, af te lossen: naar de Deva’s, de rishi’s en de pitra’s (Deva rina, rishi rina en pitra rina). De Deva’s, rishi’s en pitra’s zijn achtereenvolgens onze roots. Wij danken ons bestaan en onze identiteit uiteindelijk aan hen. De Deva’s hebben dit universum geschapen en houden deze in stand, de rishi’s hebben de mensheid kennis (door)gegeven en de pitra’s zijn voorouderen die ons van geboorte, bescherming, voeding, educatie e.d. hebben voorzien. Deze drie groepen vormen onze wortels. Om ons eigen bestaan te voeden, zullen we de wortels moeten voeden, verzorgen en hier aandacht aan besteden. Met de zegen van de Deva’s, rishi’s en pitra’s bestaan wij voort en voeden wij ons eigen bestaan. Tijdens mijn research naar de overlijdensrituelen heb ik uit de Bhagavad Puraana en Rigveda begrepen dat men na de dood eerst een pitra wordt. De laatste drie generaties (bijv. vader, grootvader, overgrootvader) zijn steeds de pitra’s. Pas nadat er een andere generatie bijkomt, reïncarneert de oudere generatie. Steeds worden de pitra’s van een persoon vertegenwoordigt door de laatste drie generaties die zijn heengegaan.
airien, ik wil graag weten is het waar dat je pitru niet na komt dat je je eigen lichaam vernietigt komt het door pitru of is het niet waar
Hallo Airien, ik snap niet wat je bedoelt. Kun je je vraag verduidelijken?
Ik het een probleem om tijdens de pitra paksha uitgerekend te zijn. Heeft het invloed op de baby
Hallo Kajal, mijns wetens heeft de Pitra Paksha geen invloed op de baby. Pitra Paksha is een periode waarin we onze voorouders gedenken, vereren en bedanken voor het bestaan dat wij dankzij hen hebben ontvangen. Ik kan me niet voorstellen dat onze voorouders onze kinderen (hun eigen nageslacht) iets negatiefs zouden willen doen.
Dat denk ik ook niet.
Hallo Ranjita,
Hoeveel keer per jaar is er pitra paksh, want ik hoor verhalen dat er voorafgaande aan elke navratri sprake is van pitra paksh.
Hallo Ranjita,
Nog een vraag:
stel dat wij thuis puja hebben (Devi puja bijv.), en mijn zoon zit alleen op de puja. Na afloop van de puja laat de pandiet nog pitra tarpan rituelen uitvoeren door degene die op de puja zit.
Is het juist dat mijn zoon dan de tarpan ritueel uitvoert, of zou zijn vader (dus mijn man ) dit moeten doen.
Hallo Rani, Pitra Paksha komt één keer per jaar voor. Dit is in de periode voor de Ashvina Navraatri (de Navraatri in het najaar).
Betreft de tarpana kan in principe iedereen de tarpana-rituelen verrichten. De voorouders van je man zijn dezelfde als die van je zoon, dus je zoon mag de rituelen ook zeker voor hen uitvoeren.
kunnen wij als vrouw
ook een pitra pudja doen .
of wordt het speciaal door een mans persoon gedaan .
om namah shiva
Hallo Asha, het hindoeïsme maakt geen onderscheid in geslacht. De pitra rina (‘schuld’ naar de pitra’s) geldt voor een ieder. In principe hoort iedereen dus ook pitri puja te verrichten, ook vrouwen. In de Mahabharata lezen we hier een voorbeeld van, dat vrouwen na het overlijden van Bhishma wateroffers brachten aan de pitra’s.
Heel intresant dit allemaal. Ik ben niet zo gelovig, maar is wel mooi als je iets van je roots afweet.
Zeker! Je roots zijn een belangrijk deel van je identiteit.
Vraagje
;Er is mij vertelt dat wanneer je thuis gebeden doet dat het in deze periode niet mag,
Nou vond ik dat altijd onzin want bhagwan is er altijd dus waarom zou je niet gewoon je gebed kunnen doen in deze periode je kan toch bhagwan niet ineens vergeten.
Ik snap best grote pudja’s of trouwerijen kunnen niet (al snap ik ook niet waar dat vandaan komt) maar gewoon je dagelijkse dingen zouden toch wel moeten kunnen of mag dat inderdaad niet en waarom niet zou u mij een uitleg kunnen geven.
Hallo Andjena, klopt! Je mag gewoon je (dagelijkse) rituelen verrichten. Alleen sanskaars en ‘shubh kaarya’ (nieuw huis, nieuwe onderneming etc.) worden afgeraden omdat de Pitra Paksha in de donkere periode (krishna paksha) valt en met de traditionele gedachte dat de Pitra’s in deze periode centraal horen te staan.
Hallo Ranjita
Nou weet ik het ook tijdens de pitra puja Kan de dagelijks gebed en dhaar geofferd worden.
Bij de pitra puja worden de pitra’s aangeroepen of uitgenodigd voordat de offers wordt gebracht. Dat is waar
Is er een mantra hieraan gehecht
Dan zou ik Dat Graag willen weten
Wat ik het weet
3dagen met een glasje suiker water
Aanroepen en de volgende dag (4) De offers aanbrengen. Alleen weet niet welk benodigdheden je nodig hebt.
Doe ik het goed of niet???
Dan wil ik Graag van u weten
En welk mantra Kan je bij het offer citeren.
De groetjes
Sharda
Hallo Sharda, er zijn verschillende manieren om de pitra’s te vereren. De meest bekende en eenvoudige manier is Tarpana (op deze link wordt beschreven hoe je tarpana kunt doen). Hierbij wordt tilaanjali (water met zwarte sesamzaad) geofferd onder het reciteren van bepaalde mantra’s.
Ik heb een vraagje…
Er wordt gezegd dat je tijdens de pitr paks periode geen nieuwe dingen mag ondernemen/starten. Maar hoe zit het dan als je in deze periode juist een sollicitatiegesprek hebt of start met een nieuwe baan of opleiding?
Kun je hierover wat meer uitleg over geven.
Alvast bedankt!
Deyah
Hallo Deyah, rituelen zijn ook vooral tijd-, plaats- en toestandgebonden. We kunnen ons niet altijd (100%) aan de rituelen en tradities houden en zullen daarom ook uit praktische overwegingen keuzes moeten maken. Betreft studies en sollicitatiegesprekken is het vanuit praktisch oogpunt aan te raden om deze gewoon te doen. Gaat het grotere zaken, zoals trouwen, verhuizen of het starten van een eigen bedrijf, dan zou ik wel aanraden even te wachten.
Mag je tijdens pitr paks mantra jaape voor grah?
Dat mag. Wel wordt aangeraden niet in de Pitra Paksha te beginnen met de mantra jaapa voor de graha shaanti.
Slimme vrouwen allemaal. Complimenten. Dus als ik het goed begrijp zorgen de pitras voor materieel geluk en niet laxmi mata? Kan het zijn dat je moksh bereikt maar financieel niet verder komt?
Hallo Soesila, op basis waarvan trek jij deze conclusie?
Hoe ga je om met het feit dat een van je ouders sterft in deze periode? Wat mag er allemaal wel en niet?
Als we kijken naar de achtergrond van Pitra Paksha, is er geen aanwijzing voor restricties en geboden in een overlijdensgeval.
Ik wil graag een graha shanti pooja laten doen op de laatste dag van pitre paksha. Mag dat??
Hallo Angeliek, dat wordt in principe afgeraden. Je kunt een graha shaanti beter verrichten op een dag van de graha in de shukla paksha (de periode tussen nieuwe maan en volle maan, die maandelijks voorkomt).
Jai hoo,
Ik zou graag willen weten wat de mantra’s zijn.
Alvast bedankt.
Hallo Bandhoe, waarvan wil je de mantra’s weten?
hallo k wil weten of je in deze periode mag zwemmen. En uiterst hoe laat moet je thuis zijn, want mensen zeggen dat je in deze periode s’avonds niet tot laat op straat mag zijn.
Alvast bedank
Hallo Angnoe, je mag gewoon zwemmen en alles doen in deze periode. Het maakt niet uit tot hoe laat je buiten bent. Pitra Paksha is gewoon een gunstige periode om pitra puja te verrichten en daarnaast minder gunstig voor sanskaars en nieuwe ondernemingen. Verder kun je over het algemeen gewoon je dagelijkse leven leiden zoals je dat buiten Pitra Paksha ook doet.
Jay ho, aub mag ik een speciale mantre want ik doe het ook, meestal 1ste dag, gezien dat mijn ouders geen zonen hebben, alleen meisjes, en van de pandit heb ik begrepen, dat dochters het ook kunnen doen, is het zo? graag uw antwoord
Uiteraard mogen dochters ook shraadh verrichten. De tarpana-mantra’s heb ik op deze link staan.
Hb n vraag.ik doe elk maandag melk op shivling chahrawe.mag dt gewn tijdens pitre paksh gebeuren
Je kunt al je dagelijkse en reguliere rituelen gewoon blijven verrichten tijdens Pitra Paksha.
Goedemorgen, hoeveel dagen moet ik water met sesamzaad offerend tijdens Pitra Paksha
normaal doe ik om de twee dagen. Alvast bedankt
Hallo Jaya, over het algemeen worden de rituelen elke dag van de Pitra Paksha verricht, maar je mag daar altijd je eigen keuzes in maken.
Hoe moet men dhaar aan de pietran geven. In lota gewoon op de grond zetten of noRMaal als by de devtas
Hallo Amiet, dit gaat op dezelfde manier als aan Deva’s (in één straal ‘gieten’ in aarde), maar er zijn enkele verschillen:
– Bij Deva’s sta je met je gezicht richting oost en bij pitra’s richting zuid.
– Bij Deva’s offer je het water in aarde of bij de jhandi en bij pitra’s plant je van tevoren een bos kusha-gras in de aarde.
– Bij Deva’s offer je het water naar voren toe en bij pitra’s over je rechterhand.
Onlangs is de Adji van mijn man overleden. De Kaka van mijn man heeft de kaam kriya verricht tot aan het moment dat de Adji gecremeerd werd. De 12 dagen die daarna volgen is er niets meer gebeurd en leeft iedereen gewoon normaal (ze eten weer vlees ed)..
Nu weet ik dat dit niet kan. Je moet 12 of 13 dagen Ramayan laten lezen en de ziel ‘laten eten’..
Wat kan mijn man vanuit zijn kant doen?
Hallo Kirtie, gecondoleerd met het overlijden van je mans adjie. De Ramayana-lezingen zijn niet verplicht; het is meer een manier om bij te dragen aan de rouwverwerking van de nabestaanden. Zielen ‘laten eten’ kan niet, want zielen hebben geen honger, dorst, verteringsstelsel etc. Dit zijn dus geen gebruiken gebaseerd op de geschriften. Wel is het, op basis van de Garuda Puraana, gebruikelijk om op de tiende en twaalfde dag de rituelen te verrichten ter afsluiting van de antyeshti sanskaar. Een uitleg van het proces van de antyeshti sanskaar vind je hier.
Dank je wel voor je reactie..
Morgen (13-02) wordt de 12dagen Kaam Kriya gedaan door de Kaka van mijn man.
Nu begrijp ik dat de Kaka vegetarisch moet zijn.
Maar moeten mijn man en ik ook vegetarisch zijn gedurende deze dagen?
Wij waren vanaf het moment dat wij hoorde dat Adji was overleden totaan de dag dat zij is gecremeerd, vegetarisch gebleven en hebben ook niet chawnkal gegeten.
Hoi Kirtie, vanuit dharma gezien hoort iedereen dagelijks veganistisch te zijn. Als men dit niet wilt, wordt er in ieder geval voor gekozen om veganistisch te zijn wanneer er rituelen worden verricht. Het is dan gebruikelijk dat iedere aanwezige veganistisch is.
Moet je tijdens water aan pitra geven een mantra op zeggen .
Hallo Rita, het moet niet. Het is wel gebruikelijk. De rituelen heb ik staan bij Tarpana.
Wat bedoelt u met “rituelen met betrekking tot sanskaars”worden afgeraden?
Beste Rohinie, sanskaars zijn bijzondere ceremonieën. Alle rituelen die te maken hebben met bijzondere ceremonieën worden tijdens de Pitra Paksha afgeraden. Hieronder vallen ook zaken als verhuizen, het starten van een nieuwe onderneming en dergelijke.
Ieder mens heeft 3 rina’s. Van de deva’s kan ik nog volgen maar van de rishi’s en pitra’s ( voorouders) is voor mij een raadsel. Ik ken mensen die elk jaar pitra puja doen en dan reflecteer ik naar het gegeven dat juist wij, de sanatans wel geloven in een leven na de dood. De reincarnatie, als bedoelde pitra al een ander levensvorm heeft aangenomen, aan wie komt de pitra offer te dele. Zelfde ook met de rishi’s, het zijn mensen met een ander levensstijl en die zich hebben verdiept in de goddelijke leer. Maar het blijft mens wat maakt dat hun ook vergankelijk zijn. Graag????
Beste Vijay, volgens sommige geschriften (bijvoorbeeld de Atharva Veda en Chandogyopanishad) kan een ziel na de dood twee paden bewandelen: het pad van de Deva’s of het pad van de pitra’s. Het pad van de Deva’s leidt naar Devaloka en het pad van de pitra’s naar Pitraloka. Welk pad de vertrokkene zal bewandelen, hangt af van zijn/haar individuele karma. Vanuit Devaloka of Pitraloka kan op den duur verder worden gereïncarneerd. Daarnaast beschrijven sommige geschriften dat iedere vertrokken ziel een energetische bagage met zich meedraagt van verleden karma. Hiermee is het mogelijk dat een ziel in het volgende leven dingen uit verleden levens herinnert en/of zelfs in contact komt met (mensen uit) het verleden. Zo zijn er voorbeelden van kinderen die zich hun vorige leven konden herinneren en waarbij bleek dat alles wat er verteld werd, ook klopte.
De pitra-offers komen bij de pitra’s in Pitraloka terecht en als de pitra’s al verder zijn geïncarneerd, alsnog energetisch bij diegenen. Dat is zoals ik het heb begrepen tijdens mijn studie van de geschriften. Het klopt dat pitra’s en rishi’s mensen zijn en ieder zijn/haar eigen niveau van zelfverwezenlijking heeft. Echter gaat dharma ervan uit dat de hele wereld met elkaar verbonden is en de Deva’s, rishi’s en pitra’s de belangrijkste drie groeperingen zijn die onze huidige energie hebben gerealiseerd. Dankzij hun energie, inspanningen, karma etc. hebben wij dit bestaan mogen bereiken. Zij hebben naar hun beste weten gehandeld en wij hebben een soort energetische ‘schuld’ jegens hen opgebouwd. Wat we als dank doen, is positieve vibraties naar hen sturen door middel van pitra-rituelen of andere manieren van het sturen van energie (aan ze denken, is al een vorm van energie sturen), waar ze ook mogen zijn.
Is het goed om je verjaardag vieren tijden pitra paksh?
Mijns inziens is er niets goeds of verkeerds aan het vieren van je verjaardag tijdens pitra paksha. Voornamelijk sanskaars en grote beslissingen/ondernemingen worden afgeraden.
hoi ranjita
ranjita het pitre pakje mag je in deze periode bloemen offeren aan devi,s en of devata, eveneens persad
of vruchten offeren.en ook bidden.ik heb gehoord dat je tijdens pitre pakje niets mag doen .
inmiddels blijf ik in afwachting,op uw bericht,
met vriendelijke groet,
balak
Ja hoor. De gewone puja’s mogen gewoon plaatsvinden. Alleen sanskaars en grote ondernemingen (zoals contract tekenen, een grote investering doen of een nieuw huis) worden afgeraden.